Từ vụ Đông Xuân 2018, Dự án cải thiện nông nghiệp có tưới (WB7) được triển khai trên địa bàn tỉnh Quảng Trị mang đến cho người dân cách thức sản xuất chống biến đổi khí hậu, nhất là với cây lúa.

Đồng lúa HN6 ở Đức Xá.

Trong Dự án WB7, dự án thành phần tỉnh Quảng Trị có 4 hợp phần, trong đó hợp phần 3 là “Hỗ trợ thực hành nông nghiệp thông minh thích ứng biến đổi khí hậu” (CSA).

Ông Thái Văn Thành, Chủ tịch UBND huyện Vĩnh Linh cho biết, sau khi thực hành mô hình mẫu, Chi cục Trồng trọt-BVTV tỉnh Quảng Trị đã tổ chức chỉ đạo mô hình “nhân rộng CSA trên cây lúa vụ Hè Thu 2019” tại HTX Đức Xá, Vĩnh Thủy, Vĩnh Linh và đạt được những thành công ngoài mong đợi. Có 120 hộ dân tham gia trên tổng diện tích trên 33ha lúa.

Ông Nguyễn Văn Tài ở HTX Đức Xá chia sẻ nhờ trồng giống lúa mới HN6 có phẩm cấp tốt nên đã đem lại năng suất và chất lượng cao hơn nhiều so với các giống lúa cũ. Ông Tài cùng bà con trong HTX đã thay đổi phương pháp gieo sạ bằng công cụ sạ hàng đã giảm được lượng giống từ 1-1,5kg/sào, tiết kiệm chi phí và công sức lao động.

Ông Nguyễn Văn Hải, Giám đốc HTX Đức Xá cho biết, mô hình này yêu cầu khắt khe về chất lượng khi nói không 100% với các sản phẩm thuốc BVTV. Để hạn chế sâu bệnh và làm cho cây trồng phát triển tốt, dự án cung cấp nguồn hữu cơ cho đất bằng bón phân chuồng hoai mục và vùi rơm rạ sau thu hoạch; ngoài ra còn bổ sung thêm từ 400-600kg phân hữu cơ vi sinh/ha. Thuốc BVTV được thay thế bằng các chế phẩm sinh học từ ớt, tỏi, gừng... vừa thân thiện với môi trường, vừa tận dụng được các sản phẩm được nông dân làm ra.

Nhờ chăm sóc tốt, bón phân đầy đủ và cân đối, cây phát triển khỏe, bông dài, tỉ lệ hạt chắc cao nên kể từ khi chuyển đổi trồng lúa từ theo truyền thống qua phương thức canh tác mới đã cho thấy nhiều hiệu quả rõ rêt. Ruộng mô hình có số bông trên đơn vị diện tích, tổng số hạt/bông và số hạt chắc/ bông cao hơn ruộng đại trà, đây là các chỉ số quan trọng góp phần tăng năng suất.

HN6 là giống ngắn ngày, vụ Hè Thu thời gian sinh trưởng từ 95-100 ngày, Đông Xuân chỉ 120-125 ngày, có thể gieo ở ruộng cạn và ruộng trũng cả vụ Đông Xuân lẫn vụ Hè Thu.

Ưu điểm của HN6 là cây thấp, cứng nên khả năng chống đổ tốt, chống chịu được với nhiều loại sâu bệnh như khô vằn, đạo ôn...; lúa đẻ nhánh tập trung, trỗ nhanh, trỗ thoát. Hạt gạo HN6 ăn ngon, hạt thon, trong. Nhờ canh tác đúng quy trình, thời tiết phù hợp nên lúa đã cho năng suất trên 60 tạ/ha. Vì vậy lợi nhuận kinh tế ở ruộng mô hình cao hơn ruộng đại trà lên đến trên 9,3 triệu đồng/ha. HN6 đã được HTX Đức Xá đưa vào bộ giống chủ lực của địa phương trong những vụ mùa tiếp theo.

Ông Trần Thanh Hiền, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Quảng Trị cho biết trong quá trình sản xuất, Sở luôn chỉ đạo Chi cục Trồng trọt-BVTV phối hợp chặt chẽ cùng chính quyền địa phương, HTX tổ chức nhiều hội nghị đầu bờ để phổ biến, nhân rộng mô hình cho bà con, đưa mô hình trở nên gần gũi, thiết thực. Đốc thúc bà còn thăm đồng thường xuyên để kịp thời xác định loại sâu bệnh hại xuất hiện, mật độ cụ thể nhằm có phương pháp khắc phục, đem lại hiệu quả tối đa.

Bà con HTX Đức Xá thu hoạch lúa vụ Hè Thu 2019.

Từ đó dự án đã góp phần thay đổi, nâng cao nhận thức của bà con về phòng chống biến đổi khí hậu, thay đổi các thức canh tác truyền thống sang canh tác hữu cơ nhằm nâng cao chất lượng, giá trị nông sản.

LÂM QUANG BỬU/nongnghiep