Bến Tre là một trong các tỉnh ven biển chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu nên việc xâm nhập mặn hàng năm đã gây ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn nước ngọt phục vụ cho sản xuất nông nghiệp.

Việc thiếu nguồn nước tưới để cung cấp cho cây trồng trong mùa hạn mặn kéo dài là nỗi lo thường xuyên của nhà vườn.

Máy bơm nước và bồn chứa dinh dưỡng

Hiện nhiều bà con nông dân đang áp dụng các phương pháp tưới truyền thống có nhược điểm gây lãng phí nước, đóng váng, xói mòn đất, do tưới một lúc quá nhiều nước, nước ngấm không kịp tạo thành dòng chảy trên mặt, hoặc là đất ngấm quá nhiều, đưa nước và chất hữu cơ xuống sâu khỏi tầng rễ cây, gây lãng phí.

Để khắc phục các hạn chế trên thì giải pháp tưới tiết kiệm là tưới vừa đúng với nhu cầu nước của cây trồng, không có lượng nước thừa cũng như tổn thất trong quá trình tưới là cần thiết. Nhờ kết cấu đơn giản và vận hành tiện lợi nên tưới tiết kiệm nước có thể tăng được số lần tưới và giảm khối lượng nước tưới mỗi lần. Tuy nhiên các hình thức tưới tưới kiệm hiện nay vẫn còn hạn chế nếu thiếu công nghệ điều tiết dinh dưỡng hay gọi là thiết bị tưới phân tự động.

Tại Bến Tre, mô hình “Tưới tiết kiệm nước tích hợp thiết bị tưới phân tự động” đang được triển khai, phù hợp đối với những nông hộ sản xuất có quy mô nhỏ, vừa tiết kiệm nước lại đảm bảo cho cây trồng sinh trưởng, phát triển tốt.

Ưu điểm của hệ thống tưới tiết kiệm tích hợp thiết bị tưới phân tự động: Đảm bảo tính hiệu quả của lượng nước tưới; Tích hợp thiết bị điều tiết dinh dưỡng để tưới cho cây trồng (tưới phân tự động); Tối ưu hóa chi phí, giảm chi phí nhân công so với tưới và bón phân thủ công, giảm được sự lãng phí phân bón, không bị rửa trôi do tưới xả tràn sau khi bón phân; Lắp đặt, vận hành và bảo trì đơn giản, với chi phí và giá thành lắp đặt khá thấp, áp dụng phù hợp đối với những nông hộ sản xuất có quy mô nhỏ.

Ống tưới và béc phun mưa

Hệ thống tưới tiết kiệm nước tích hợp thiết bị tưới phân tự động gồm có:

- Máy bơm: Máy bơm dùng hút nước từ hồ, ao, sông suối, kênh… Máy bơm sử dụng là máy bơm ly tâm công suất 1hp, 1,5hp hoặc 2hp.

- Các thiết bị xử lý và điều khiển: Van khoá tổng ở đầu hệ thống và một số van đặt tại đầu các đường ống nhánh hoặc đầu các ống cấp dưới; Thùng chứa để hoà tan chất dinh dưỡng hoặc hóa chất như phân bón, thuốc thuốc thảo mộc, phân bón lá...

- Đường ống áp lực: Hệ thống ống dẫn chịu áp lực có các cỡ khác nhau với đường ống chính, đường ống nhánh và đường ống phun. Đường ống chính là ống PVC 49, ống nhánh các cấp là ống PE 27, 21. Đường ống chính nối các đường ống nhánh với máy bơm. Đường ống tưới nối với đường ống nhánh cấp cuối cùng.

- Bộ hút phân tự động có nguyên lý hoạt động dựa trên sự chênh lệch áp suất khi nguồn nước đi qua điểm hội tụ, tạo ra lực hút chân không. Lực hút này hút phân, chất dinh dưỡng từ bồn, thùng chứa hòa vào với hệ thống nước và đưa đến vị trí vòi tưới.

Tuy mô hình đơn giản, dễ lắp ráp, dễ vận hành, giá thành khá thấp, nhưng hiệu quả lại khá cao, có khả năng áp dụng cho tất cả những vườn bưởi da xanh nói riêng và cây ăn trái nói chung; làm tăng năng suất cây trồng trung bình từ 10 - 20% mà còn giúp giảm từ 20 - 50% công lao động.

Công nghệ này cũng tiết kiệm từ 20 - 40% lượng nước so tới phương thức tưới truyền thống, đồng thời hạn chế nguy cơ gây ô nhiễm nhờ giảm từ 30% lượng phân bón trong canh tác. Tăng hiệu quả sử dụng nước cho cây trồng do lượng nước được bổ sung vào vùng rễ tích cực. Tăng hiệu quả sử dụng phân bón khi ứng dụng giải pháp tưới tích hợp. Cây sinh trưởng, phát triển bình thường trong điều kiện hạn, mặn; trong mùa mưa, việc vận hành hệ thống tưới chủ yếu phục vụ cho bón phân.

CAO MINH QUANG/nongnghiep